Tak oto jej początki opisuje Jan Stanisław Majewski w książce „Łuków - miasto powiatowe w województwie lubelskiem”, wydanej nakładem autora w 1930 roku:

„Szkoła Dokształcająca Zawodowa, założona w marcu 1927 roku, o kursie trzyletnim, ma na celu należyte przygotowanie pod względem wykształcenia ogólnego i teoretyczno-zawodowego młodzieży, przygotowującej się do zawodów rzemieślniczych. Bez ukończenia tej szkoły żaden terminator nie może być wyzwolony w swoim fachu. Szkoła ta korzysta z lokalu Szkoły Powszechnej imienia Konarskiego przy ulicy Kościuszki. Wykłady odbywają się wieczorami. W roku bieżącym uczęszcza do niej 110 słuchaczy, w tem około 30% dziewcząt. Liczy 7 sił nauczycielskich , łącznie z kierownikiem, którym jest Maksymilian Madej.”

W zawodach rzemieślniczych w systemie wieczorowym naukę pobierało w kolejnych latach od 90 do 120 uczniów. Kierownikiem szkoły od jej powstania do 1 września 1939 roku był Maksymilian Madej.

Od 1 września 1939 roku do 1 grudnia 1944 roku zajęcia odbywały się sporadycznie, zazwyczaj raz w tygodniu, w formie kursów zawodowych dla młodzieży w wieku 14- 20 lat, która wykorzystując fikcyjne zaświadczenia pracy, chroniła się w ten sposób przed wywózką na przymusowe roboty do Niemiec. W sześciu grupach kursy takie odbywało około 300 osób.

1 grudnia 1944 roku wznowiła działalność Publiczna Dokształcająca Szkoła Zawodowa. W trzech klasach rozpoczęło naukę w zawodach rzemieślniczych około 90 uczniów. Kierownikiem szkoły został Stanisław Wirski. Początkowo zajęcia odbywały się w budynku Szkoły Podstawowej nr 1 , a po kilku miesiącach w lokalu zajmowanym przez Szkołę Podstawową nr 3, zlokalizowaną przejściowo przy ulicy Aleje Tadeusza Kościuszki 4/6.

W lutym 1947 roku szkołę przekształcono w Publiczną Średnią Szkołę Zawodową. Od 1 września 1948 roku, po przeniesieniu się Szkoły Podstawowej nr 3 do odbudowanego gmachu przy ulicy Konarskiego, nasza szkoła rozpoczęła naukę na dzienną zmianę w budynku dotychczas wspólnie zajmowanym przy ulicy Aleje Tadeusza Kościuszki 4/6 (obecnie Aleje Tadeusza Kościuszki 10). W 11 oddziałach w zawodach: krawieckim, ślusarskim i handlowym kształciło się blisko 420 uczniów.

1 lipca 1950 roku Publiczną Średnią Szkołę Zawodową przemianowano na Zasadniczą Szkołę Metalowo-Elektryczną. Zlikwidowano kierunki: krawiecki i handlowy. Szkoła kształciła w zawodach: ślusarskim i elektrycznym. Liczba uczniów w 1952 roku zmalała do 260. Powstał wówczas internat dla około 70 dziewcząt i chłopców. Od 1956 roku funkcję dyrektora sprawował Władysław Rygier.

1 września 1959 roku szkoła przemianowana została na Zasadniczą Szkołę Zawodową. Rok później do użytku oddana została hala warsztatowa, a w 1962 roku budynek dydaktyczny z dziesięcioma salami lekcyjnymi, świetlicą, salą gimnastyczną i pomieszczeniami administracyjnymi.
Równolegle ze szkołą zasadniczą kształcącą w zawodach: mechanicznym, krawieckim i handlowym, zaczęły funkcjonować technika. Od 1965 - Technikum Mechaniczne, od 1968 – Technikum Przemysłu Skórzanego, a od 1972 Technikum Mechaniczne na podbudowie Zasadniczej Szkoły Zawodowej.

Od 1967 roku funkcję dyrektora pełnił Jan Grzywacz.

W 1973 roku powstał Zespół Szkół Zawodowych nr 1, łączący w sobie wszystkie istniejące dotychczas typy szkół. W 34 oddziałach naukę pobierało około 900 uczniów.
Od 1 września 1975 roku rozpoczęło działalność Technikum dla Pracujących na podbudowie Zasadniczej Szkoły Zawodowej, w którym w kolejnych latach absolwenci szkoły zawodowej zdobywali kwalifikacje na poziomie szkoły średniej w specjalnościach: obróbka skrawaniem, elektromechanika ogólna oraz naprawa i eksploatacja pojazdów samochodowych.

27 czerwca 1979 roku naszej szkole nadano imię Henryka Sienkiewicza. Rok później oddano do użytku kolejną halę warsztatową przeznaczoną na wydziały: tokarski, remontowy, spawalnię i stolarnię. W roku 1983 rozpoczęto, a w 1984 zakończono nadbudowę drugiego piętra budynku dydaktycznego. Pozyskano dodatkowo siedem sal lekcyjnych. Wznowiono rekrutację do Technikum Zawodowego o specjalności obuwnictwo przemysłowe.

W 1987 roku funkcję dyrektora objął Mirosław Antonow, który kierował nią przez kolejne 25 lat; do 2012roku.

12 październik 1990 roku to dzień ważny w historii szkoły. Poświęcono i przekazano szkole sztandar ufundowany przez Komitet Rodzicielski. W następnych latach w szkole powstają nowe kierunki: w 1991 – Liceum Ekonomiczne i Liceum Zawodowe kształcące w zawodzie krawiec konfekcyjno-usługowy; w 1992 – Technikum Zawodowe o specjalności budowa maszyn; w 1993 – liceum zawodowe kształcące w zawodzie elektromechanik urządzeń przemysłowych; a w 1995 – Liceum Handlowe. W pierwszej połowie lat 90-tych w naszej szkole w 46 oddziałach kształciło się około 1400 uczniów.
W roku szkolnym 1988/1999 w 56 oddziałach na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej, liceum zawodowego i technikum naukę pobierało 1760 uczniów w 56 oddziałach. Szkoła zatrudniała 92 nauczycieli oraz 10 pracowników administracyjno-technicznych warsztatów szkolnych, funkcjonujących jako gospodarstwo pomocnicze, które prowadziło działalność szkoleniową dla uczniów w zawodach: mechanicznym, elektrycznym i krawieckim w oparciu o produkcje wyrobów gotowych oraz usług dla ludności.

1 września 2002 roku została zmieniona nazwa szkoły na Zespół Szkół Nr 1 imienia Henryka Sienkiewicza i taką nazwę nosi do dzisiaj.

W 2002 roku szkoła przyjęła pierwszych absolwentów gimnazjów. W kolejnych latach naukę w szkole pobierało od ok. 1300 do 850 uczniów w następujących typach szkół i zawodach:

• Na podbudowie ośmioletniej szkoły podstawowej
  • Liceum Zawodowe – zawód: krawiec i elektryk
  • Technikum – zawód: technik mechanik, technik ekonomista, technik handlowiec
  • Zasadnicza Szkoła Zawodowa – klasa wielozawodowa
• Na podbudowie Zasadniczej Szkoły Zawodowej
  • Technikum – zawód: technik mechanik
  • Technikum dla Pracujących – zawód: technik mechanik, technik handlowiec i technik elektryk
• Na podbudowie gimnazjum
  • Liceum Profilowane – profile: ekonomiczno-administracyjny oraz kreowanie ubiorów
  • Technikum – zawód: technik mechanik specjalność mechatronika, technik ekonomista, technik handlowiec, technik elektryk oraz technik technologii odzieży
• Zasadnicza Szkoła Zawodowa – zawód: mechanik monter maszyn i urządzeń, elektryk, sprzedawca oraz klasy wielozawodowe.

W 2008 roku rozpoczęły się prace nad budową nowej hali sportowej, która została oddana do użytku 12 października 2009 roku. Jej wyposażenie, podobnie jak sal lekcyjnych, jest stale uzupełniane, by jak najlepiej służyła młodzieży. Został również zagospodarowany plac wokół szkoły. W 2010 roku przekazano plac pod budowę kompleksu boisk do gry w piłkę nożną, siatkówkę i koszykówkę, wraz z zapleczem socjalnym, realizowany na podstawie programu „Moje boisko – Orlik 2012”. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom absolwentów gimnazjów w 2011r. utworzono nowy kierunek kształcenia jakim jest technik pojazdów samochodowych.

Od 2012 roku funkcję dyrektora naszej szkoły, pełni pan Tadeusz Federczyk. Dzięki jego staraniom szkoła nieustannie zmienia swój wygląd i unowocześnia się. Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu społeczności lokalnej w 2013r. utworzono Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych. Pierwsi absolwenci ukończyli je w 2016r. Działania pedagogiczne nauczycieli wspierają: dwóch pedagogów, psycholog i pielęgniarka szkolna. Szkoła współpracuje z wieloma instytucjami, dzięki którym uczniowie pogłębiają swoją wiedzę i doskonalą umiejętności.

2013 rok – powołanie do życia Stowarzyszenia Centrum Rozwoju Edukacji Zawodowej „ALEJE”, które skupia nauczycieli, uczniów i absolwentów naszej szkoły.

W 2016 roku w związku z obchodami Roku Henryka Sienkiewicza przed budynkiem szkoły pojawił się obelisk poświęcony Sienkiewiczowi wraz z pamiątkową tablicą ufundowaną przez Radę Rodziców. Obok posadzono pamiątkowy dąb „Henryk”. Wewnątrz budynku szkolnego w pomieszczeniach dawnej biblioteki otwarto aulę z pamiątkami po naszym patronie – aula została nazwana „Sienkiewiczówka”.

W roku 2017 szkoła przeżywała jubileusz 90-lecia swojego istnienia. Odbyła się uroczystość z udziałem absolwentów, obecnych i emerytowanych pracowników szkoły, zaproszonych gości. Z tej okazji Rada Rodziców ufundowała nowy sztandar szkolny, wydano też okolicznościową publikację. Odbył się I Zjazd Absolwentów Szkoły - wzięło w nim udział prawie 300 absolwentów.. W roku szkolnym 2017/2018 w Zasadniczej Szkole Zawodowej otwarto nowy kierunek przygotowujący uczniów do pracy w charakterze kierowców zawodowych – kierowca mechanik.

11 listopada 2019 roku nastąpiło uroczyste otwarcie warsztatów szkolnych - rozbudowanych, zmodernizowanych i wyposażonych w nowoczesny sprzęt dydaktyczny. Prace nad tą inwestycją trwały od 2015 roku, koszt to ponad 9 mln zł. Większość środków finansowych pochodziła z budżetu Powiatu Łukowskiego, część – z funduszy unijnych. Powstało 13 nowoczesnych pracowni warsztatowych. Odnowiono też elewację na starej części budynku. Zagospodarowano teren wokół szkoły – pojawiło się wewnętrzne rondo. Wiosną 2021 roku przebudowano dach na starej części budynku szkolnego

W 2022 roku przebudowano pomieszczenia obsługi szkoły od strony ul. Ks. Brzóski i przeniesiono tam szkolną Izbę Pamięci.

W roku szkolnym 2020/2021 w Technikum nr 1 otwarto nowy kierunek - technik mechatronik, natomiast w roku szkolnym 2021/2022 – technik programista.

2022 rok – szkoła liczy 900 uczniów. Uczniowie szkoły realizują wiele programów, wyjeżdżają na praktyki, również za granicę, poszerzają swoje kompetencje zawodowe na kursach umiejętności i odbywanych stażach w zakładach pracy. Aktywnie działają w różnych obszarach i dziedzinach, uczestniczą też w życiu lokalnej łukowskiej społeczności. W szkole funkcjonuje 15 kół zainteresowań. Szkoła kształci w następujących zawodach: Branżowa Szkoła I Stopnia - kierowca mechanik, elektromechanik, oddział wielozawodowy; Technikum - ekonomista, elektryk, handlowiec, informatyk, mechanik, mechatronik, programista, technik pojazdów samochodowych.

Opracowała Danuta Markowska-Mościcka